کودتای ترکیه و فرصت های پیش آمده

اینروزها خبرهای کودتا در ترکیه در صدر اخبار رسانه های جهان قرار گرفت و به جهاتی اهمیت این موضوع برای کشورهای منطقه و بالاخص کشورمان بیش از دیگران بوده و هست.

از آغاز ماجرا تاکنون تحلیل های مختلفی پیرامون کودتا در ترکیه ارایه شده است اما اهمیت و تاثیرات و فرصت های این کودتا برای ما چه می تواند باشد؟

قبل از پرداختن به سوال بالا به این مهم اشاره می کنم که این کودتا دارای اشکالات متعددی بود اما مهمتر از همه اینکه در یک کودتای نظامی ، کودتاگران بین یک تا دو ساعت فرصت دارند تا قدرت را در دست گیرند در غیر اینصورت کودتا با شکست مواجه خواهد شد. 

کودتای اخیر ترکیه اولین کودتای نظامیان نبوده و یقینا آخرین آن هم نخواهد بود و این مهم ریشه در تاریخ ، قانون اساسی نظام لائیک ترکیه و نقشی که نظامیان در حفاظت از این نظام دارند ، دارد. مهمترین دلیل شکست کودتا در عدم موفقیت کودتاگران در دستگیری سران دولت و حزب حاکم بود و هیچ کدام از چهره های کلیدی حزب حاکم همچون اردوغان و گل و داوود اوغلو و نخست وزیر دستگیر نشدند و این افراد توانستند با استفاده از ابزارهای ارتباطی همچون شبکه های اجتماعی و تلویزیون هواداران خویش و مردم را به خیابان ها کشانده و دست به بسیج و سازماندهی توده ها بزنند.دلیل دیگری که باعث شد بسیاری به واقعی بودن کودتا شک کنند این بود که کودتاگران چنان مقاومتی از خود نشان ندادند و از بکاربردن مشت آهنین در مقابل هواداران دولت خودداری ورزیدند و تنها به مواردی معدود مثل بمباران مجلس و کاخ ریاست جمهوری بسنده نمودند و این در حالی بود که پارلمان تعطیل بود و عملا نیازی به بمباران نداشت!

اما درخصوص تهدیدها و فرصت های این کودتا بایستی به این مسئله توجه داشت که درصورت موفقیت کودتاگران و روابط گرمی که ژنرال های ترک با ارتش اسرائیل دارند ، فرصتی مناسب برای گسترش نفوذ نظامی اسرائیل تا مرزهای غربی ما بوجود می آورد و عملا اسرائیلی ها توانایی نظامی و اطلاعاتی شان را در مرزهای غربی ما بیشتر می کردند و این یک تهدید جدی برای امنیت ملی مان بشمار می آمد. نکته بعد درخصوص نگاه سرسختانه گولن نسبت به جمهوری اسلامی ایران است و دشمنی و کینه ورزی وی می توانست بر دامنه اختلافاتمان با همسایه غربی مان بیش از پیش بیافزاید و مناسبات کشورمان با ترکیه به سردی بیشتر و دشمنی بیشتر منجر شود و این درحالی استکه روابط اقتصادی و تجاری ایران و ترکیه در بالاترین سطح قرار دارد.

اما کودتا هزینه سنگینی برای ترکیه خواهد داشت و مهمترین آن امنیتی شدن ترکیه و بازگذاشتن دست اردوغان برای تسویه حساب با مخالفان و بستن فضای سیاسی کشور و حرکت ترکیه بسوی استبداد خواهد بود و این مسئله تبعاتی نیز در تاخیر در پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا و نیز افول جایگاه این کشور در ناتو  خواهد داشت و طبیعتا در کوتاه مدت تاثیرات مستقیمی بر اقتصاد رو به رشد این کشور خواهد داشت.

اما ترکیه در قرون متمادی هم شریک و هم رقیب منطقه ای ما بوده و هست و از دوران عثمانی و نبردهای میان دو کشور تا رقابت های کنونی در منطقه و جنگ های نیابتی بالاخص در سوریه و عراق همواره این دو کشور را به نوعی رویاروی یکدیگر قرار داده و حوادث اخیر ترکیه باعث شده تا ارتش ترکیه که جزو چند ارتش بزرگ و قدرتمنددنیاست از درون دچار بحران شود و جو بدبینی میان حکومت و ارتش و سایر نیروهای امنیتی و پلیس گسترش یابد و روند تسویه حساب ها در ارتش این کشور می تواند بر نارضایتی ارتشیان بیافزاید و عملا قدرت نظامی کشور همسایه و رقیب در کوتاه مدت دچار از هم پاشیدگی درونی گردد و در واقع از تهدید نظامی آن کشور و جولان دهی آن در منطقه بکاهد . از سوی دیگر فرصتی فرآهم شده تا ترک ها تا مدتی مشغول سامان دادن به اوضاع متشنج داخلی خویش شوند و ما بتوانیم در صحنه عراق و سوریه نتایج خوبی بدست آوریم و بتوانیم شدت فشارمان را بخصوص در جبهه حلب در سوریه که بشدت از سوی ترک ها مورد حمایت تسلیحاتی و مستشاری قرار داشت و عملا گروههای مسلح در منطقه حلب با مدیریت ترک ها هدایت می شدند و با توجه به نزدیکی مرزهای این کشور بصورت مداوم مورد پشتیبانی قرار می گرفتند، را افزایش دهیم و انشاالله در این فرصت پیش آمده به لطف الهی نتایج و پیشرفت های خوبی بدست آوریم.